Εθνικό. Εθνιστικό. Εθνικιστικό.

Διάκριση και των λέξεων, όχι μόνο των εξουσιών

Έχουν παρεξηγηθεί όλες οι λέξεις. Έχουν χάσει την πρωτογένειά τους. Όλες; Ναι, όλες! Θες να πεις π.χ. ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη σήμερα ένα Εθνιστικό Κίνημα και, αμέσως, το μυαλό παραπέμπει στο Εθνικιστικό Κίνημα. Ελάχιστοι θα διέκριναν τις διαφορές ανάμεσα στις λέξεις «εθνικό», «εθνιστικό» και «εθνικιστικό». Κι αυτό δείχνει τον πενιχρό πια κώδικα επικοινωνίας των πολιτών και των εκλογέων και των μελών αυτής της απαίδευτης κοινωνίας.

Με τον κίνδυνο να παρεξηγηθούμε, θα σημειώσουμε, ότι, όταν λέμε «πολιτική», οι πολλοί (καθολικώς δε οι νέοι) αντιλαμβάνονται τον κομματισμό. Όπως στις αρχές της δεκαετίας του ’80 ο όρος «Τοπική Αυτοδιοίκηση» σήμαινε την… Κομματική Οργάνωση. Μιλάς για τον Αριστοτέλη που κατανοούσε τον άνθρωπο ως πολιτικό ον και θεωρούσε την Πολιτική ως την πιο υψηλή Τέχνη, στον κώδικα δε τον δικό του ως επιστήμη, αλλά κανείς δεν καταγράφει πια τις εξηγήσεις αυτές, επιτείνοντας το πρόβλημα ορολογίας που έχει αυτή εδώ η αποχυμωμένη Ελληνική, καθώς λένε, κοινωνία.

Λοιπόν: Η Ελλάδα σήμερα έχει ανάγκη από ένα Εθνιστικό Κίνημα. Ούτε Εθνικό, ούτε Εθνικιστικό. Αλλά: Εθνιστικό. Χωρίς εκείνο το κρίσιμο «κι» στη μέση της λέξης. Και με τη λέξη αυτή εννοούμε, απλά: Πατριωτικό. Λέμε όμως «εθνιστικό», για να πετύχουμε έτσι μία διεύρυνση του όρου, αλλά και, παράλληλα, να τον διαχωρίσουμε από τις εθνικιστικές εξάρσεις της άκρας δεξιάς, όπως επίσης και από τις φιλολογικές αναφορές του λογιοτατισμού. Προσδίδοντας την ερμηνεία «πατριωτικό», επιχειρούμε να το διαχωρίσουμε από τον αριστερό διεθνισμό κάθε μορφής και απόχρωσης. Όχι φανατικά. Ούτε ακραία. Αλλά με σωφροσύνη. Με τον τρόπο που κατανόησε την Ευρώπη ο Γιάννης Τσαρούχης στο Παρίσι: Έλεγε ότι, όταν πήγε στο Παρίσι, νέος ζωγράφος, αντέγραφε τις συμπεριφορές των Παριζιάνων για να τον λένε Ευρωπαίο. Περνούσε όμως ο καιρός και η διάκρισή του δεν ερχόταν. Όταν, από σύμπτωση, αφέθηκε μια μέρα στην Ελληνοσύνη του, την οποία μέχρι τότε περιφρονούσε και ντρεπόταν γι’ αυτήν, διαπίστωσε ότι έγινε αμέσως το επίκεντρο της προσοχής όλων. Τότε κατάλαβε, ότι η αρχοντιά του ήταν η ταυτότητα που κουβαλούσε, διότι η αυθεντικότητα είναι το κλειδί. Αν γνωρίζεις τη θέση σου μέσα στην Ευρώπη και μέσα στον κόσμο, αν ξέρεις ποιος είσαι, τι κουβαλάς, αν έχεις επίγνωση της Ελληνοσύνης σου, είσαι σεβαστός. Αν είσαι μαϊμού, αν πιθηκίζεις τις συμπεριφορές των άλλων που θαυμάζεις, δεν είσαι παρά το σκουπίδι τους.

Όταν λοιπόν λέμε «εθνισμός», εννοούμε την ιδεολογία για την πατρίδα, την αδιαπραγμάτευτη αγάπη για την πατρίδα, την κοιτίδα του έθνους, τον τόπο που δεν ξεχνάει ο Έλληνας σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν ζει. Αυτόν τον πατριωτισμό θα προτιμούσαμε ως στοιχείο του πολιτικού χώρου, ο οποίος παραμένει ανέκφραστος στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, του χώρου που – με όρους χρησιμοποιημένους – θα ονομάζαμε «Κέντρο», ώστε να ορίζεται μια ζωτική ζώνη που να έχει στ’ αριστερά της κάθε απόχρωση της αριστεράς ή της κεντροαριστεράς και στα δεξιά της κάθε απόχρωση του δεξιάς και της κεντροδεξιάς.

Σε μια επαναδιατύπωση λοιπόν της αρχικής υπόθεσης θα λέγαμε ότι σήμερα στην Ελλάδα χρειαζόμαστε ένα Πατριωτικό Κέντρο ή, αλλιώς, ένα Εθνιστικό Κέντρο. Παλιότερα είχαμε ορίσει τον «διμέτωπο» χαρακτήρα του, αλλά σε διόρθωση της διατύπωσης εκείνης, θα λέγαμε σήμερα ότι το Πατριωτικό ή Εθνιστικό Κέντρο δεν χρειάζεται να καταγγέλλει κανέναν και τίποτα, ούτε προς τα δεξιά, ούτε προς τ’ αριστερά, για να μη χάνει ένταση η θετικότητα που πάνω απ’ όλα το ενδιαφέρει.

φ. 509 / 15 Μαΐου 2013